by แก้วใจ แก้วใส

­­­            งาน Alex face ที่เป็นที่รู้จักอย่างมากทั้งในวงการศิลปะและสำหรับคนทั่วไป เป็นสิ่งที่มักพบเห็นได้บ่อยในหัวข้องาน Street art แต่ที่ Bangkok City City Gallery งานนิทรรศการ ALIVE ที่เปิดให้เข้าชมในวันพุธที่ 21 ธันวาคม 2559 ถึงวันอาทิตย์ที่ 19 กุมภาพันธ์ 2560 งานของศิลปินกลับถูกถ่ายทอดด้วยกระบวนการที่แตกต่างกันออกไป เมื่อเดินเข้ามาจากทางด้านหลัง สิ่งแรกที่เราเห็นก็คือภาพของ Alex face ที่เป็นที่รู้จักถูกพ่นอยู่บนผนังทั้งสองด้าน ก็ดูเป็นงาน Street art ทั่วไป ไม่แตกต่างจากงานภายนอกอาคารอีกชิ้นของศิลปินที่อาคาร BACC โดยภาพทั้งสองก็เกิดจากเทคนิคการพ่นสีลงบนผนังเหมือนกัน และมีหัวข้อเป็นภาพของตัวคาแรคเตอร์ตัวเดิม

เมื่อเข้าสู่โซนด้านในของอาคาร สิ่งต่อมาที่ได้เห็นก็คือภาพร่างด้วยดินสอเป็นจำนวนมาก รวมไปถึงงานประติมากรรมตรงกลางห้อง เรื่อยไปสู่อาคารหลังใหญ่ที่มีการจัดแสดงงานฉบับลงสีใส่กรอบเรียบร้อยแล้วออกมาอย่างสวยงาม สิ่งที่ก่อให้เกิดความน่าสนใจและเกิดเป็นจุดหมุดหมายให้เกิดคำถามและความคิดกับงาน ก็คือเทคนิค และการนำเสนองาน เมื่อเข้าไปแล้วสิ่งแรกที่เห็นคือประติมากรรมขนาดใหญ่กลางห้อง ล้อมรอบด้วยรั้วขนาดเล็ก งานภายในถูกจัดวางใส่กรอบ และมีคำอธิบายแยกเอาไว้อย่างเป็นระเบียบ เป็นไปตามแบบแผนการแสดงงานในแกลลอรี่ และที่สำคัญคืองานนี้ทำขึ้นโดยเทคนิคสีน้ำมัน ซึ่งนอกจากเทคนิคดังกล่าวจะแสดงออกผ่านตัวชิ้นงานเองแล้ว ก็ยังมีหลักฐานยืนยันเป็นโต๊ะที่ใช้ผสมสี อุปกรณ์

เมื่อย้อนกลับไปที่ส่วนแรกที่มีการแสดงภาพร่าง เมื่อคำนึงถึงส่วนของเทคนิคการทำงานแล้ว ได้แสดงให้เห็นถึงความแตกต่างเป็นอย่างมาก เพราะการวาดภาพร่างที่มีลายเส้นละเอียด เป็นหนึ่งในกระบวนการการทำภาพสีน้ำมัน เพื่อนำไปสู่การสร้างฝีแปรงที่เหมาะสม ด้วยองค์ประกอบต่างๆ ได้ตอกย้ำให้เห็นถึงกระบวนการในการสร้างสรรค์งานศิลปะในลักษณะที่แตกต่างจากชิ้นงานที่ BACC ที่ถึงแม้จะไม่ได้เป็นการที่ว่าด้วยหัวข้อการขบถหรือที่เรียกได้ว่าทำแบบเถื่อน แต่เป็นงานที่มีหัวข้อการแสดงความเคารพและรำลึกถึงการจากไปของในหลวงรัชกาลที่ ๙ แต่ด้วยบริบทของการทำงานนอกอาคาร การใช้เทคนิคพ่นสี ทำให้งานยังคงมีความเป็น Street art อยู่เป็นอย่างมาก กระบวนการในการสร้างงานก็ไม่ได้นำเสนอ หรือให้ความสำคัญ ผู้คนจะเห็นในสิ่งที่ศิลปินต้องการนำเสนอ นั่นคือตัวภาพบนผนังเท่านั้น ต่างจากงานที่ถูกจัดแสดงอยู่ภายในแกลลอรี่ที่ต่างกันอย่างชัดเจน ทั้งนี้ถึงแม้งานพ่นสีภายนอกอาคารจะมีบริบทที่ใกล้เคียงกันด้วยเทคนิคและลักษณะที่อยู่ภายนอกอาคาร การถูกพ่นสีอยู่บนผนังนี้ก็ได้แฝงความต่างอีกหัวข้อเอาไว้

นอกจากกระบวนการในการสร้างสรรค์งานศิลปะที่แตกต่างกันของงานที่แกลลอรี่และที่ BACC แล้ว หนึ่งในสิ่งที่สำคัญของงานที่แสดงคือการล้อเลียนกันอย่างเห็นได้ชัดก็คือกรอบภาพ เมื่อเทียบลำดับงานไปจากงานที่ BACC ที่มีกลิ่นอายใกล้เคียงกับงานอื่นๆ ของศิลปิน จะเห็นได้ว่าเป็นงานที่ทำร่วมกับศิลปินคนอื่นในพื้นที่เปิดกว้าง จึงเห็นได้ถึงส่วนที่มีการยื่นล้ำพื้นที่ของกันและกันอย่างชัดเจน งานนำเสนอออกมาเป็นหนึ่งชิ้นงานใหญ่ที่ประกอบไปด้วยหลายคาแรคเตอร์ในขณะที่งานที่จัดแสดงที่แกลลอรี่ ถึงแม้จะเป็นภายนอก ก็จะถูกจัดวางอยู่ในกรอบและมีพื้นหลังที่ชัดเจน แต่ก็จะเห็นได้ถึงลูกเล่นของมือและน้ำ หรือรายละเอียดบางอย่างของภาพที่ยื่นล้ำออกมาจากพื้นที่ของภาพ เหมือนว่าจะเป็นงานในกรอบ แต่ก็ยังมีการแฝงของการออกนอกกรอบอยู่บ้าง ในขณะที่ภาพวาดสีน้ำมันภายในนั้น เป็นภาพที่ถูกใส่กรอบอย่างชัดเจน ไม่ว่าจะเป็นกรอบเหลี่ยมตามธรรมเนียมปกติ หรือจะเป็นขอบกลม ที่ถึงแม้จะดูเหมือนแปลก แต่ก็แสดงถึงการอยู่ภายในกรอบอยู่ดี โดยกรอบรูปนั้นเป็นหัวข้อที่น่าสนใจของงานในระบบสถาบันที่มักถูกนำเสนอออกมาในรูปแบบที่คล้ายกัน งานตามสถาบันที่ศิลปะถูกยกย่องเป็นของสูงส่ง นำมาจัดแสดง มีแสงไฟ มีกรอบสีทองลวดลายสวยงาม ซึ่งเป็นสิ่งที่ตรงข้ามอย่างสิ้นเชิงกับงาน Street art ที่ไม่มีกรอบชัดเจน ไม่มีระบบระเบียบกระบวนการทางศิลปะ ไม่เรียกร้องการยกย่องหรือการยอมรับจากสถาบัน

ทั้งนี้เทคนิคในการวาดภาพประกอบหรือพื้นหลังก็แตกต่างไปด้วย โดยงานที่จัดแสดงที่ BACC เทคนิคในการทำจะเป็นเทคนิคของงานพ่นสี ลวดลายจะมีความชัดและเบลอในระดับที่ไม่มาก แต่ในงานที่แกลลอรี่จะมีความเป็นศิลปะแบบสถาบันอย่างงานแบบ Impressionism อย่างชัดเจน ดังนั้นการแสดงกระบวนการที่ถ่ายทอด เทคนิคในการทำงาน เทคนิคในการสื่อสาร ไปจนถึงบริบทของงาน จึงเป็นสิ่งที่แตกต่างกันอย่างชัดเจน

งาน Alive จึงเป็นเหมือนนิทรรศการที่หยิบยกเอาความเป็นอิสรเสรีของงาน Street art มาครอบไว้ด้วยความเป็นสถาบันทางศิลปะและถ่ายทอดออกมาด้วยปัจจัย กระบวนการ และรายละเอียดของความเป็นสถาบันผ่าน Character Alex face ที่เป็นเอกลักษณ์ของงาน Street art ของศิลปินเอง ซึ่งอาจเป็นทั้งการเสียดสีระบบของสภาบันทางศิลปะอย่างที่เคยพบเห็นในงานของศิลปินยุคก่อนๆ อย่างงาน Fountain ของ Marcel Duchamp หรืออาจเป็นเพียงการสะท้อนให้เห็นถึงการผันเปลี่ยน และความเปลี่ยนแปลงได้ ของงานศิลปะแบบ Street art และงานแบบสถาบันศิลปะ ไปจนถึงการแสดงให้เห็นถึงความต่างของงานทั้งสองประเภทผ่านบริบทของ Alex face เพียงเท่านั้นก็เป็นได้